Efteling Loonsche Land; dichter bij de natuur kun je niet komen

Wie het vakantiepark Loonsche Land van de Efteling oploopt kan nauwelijks geloven dat dit enkele jaren geleden nog akkers waren. De doelstelling om het park naadloos over te laten lopen in het naastgelegen natuurgebied is uitstekend gelukt. We gingen op bezoek bij de landschapsarchitect van de Efteling, Ivo Südmeier, die dit project mede heeft ontworpen.

Ons verhaal is ‘het verhaal van de natuur’

Alhoewel de huisstijl van De Efteling is bewaakt is Het Loonsche Land geen vakantiepark geworden waar de sprookjessfeer van De Efteling de boventoon voert. “Integendeel”, zegt Südmeier: “Het verhaal van de natuur staat hier centraal. Dat is niet alleen in de inrichting te zien, maar in het hele concept van het vakantiepark. Er zijn meerdere parken in Nederland die beweren dat je daar ‘in de natuur’ kunt verblijven, maar er zijn weinig parken waar dat zo goed is gelukt als in het Loonsche Land.”

Bij het ontwerp van het park ging men uit van een centraal concept: ‘Dichter bij de natuur kun je niet komen’. Dat is later verder uitgewerkt in drie themazones. De gasten op het park leven, net als de dieren in de natuur; op, onder of boven de grond. 

Het thema ‘boven de grond’ is duidelijk herkenbaar door de boomhutten op hoogte. Het thema ‘onder de grond’ werd wat lastiger, omdat de bouwwijze houtskeletbouw niet geschikt is om onder de grond te bouwen. Deze type huisjes werden daarom voorzien van een vegetatiedak En tot slot zijn er nog de meer traditionele vakantiewoningen – op de grond. Qua landscaping zien we in het park verschillende natuurtypen terugkomen; De bossen, de zandduinen (met vennetjes) en de heide. 

Natuurontwikkeling

Het naastgelegen natuurgebied Loonsche Land is gedeeltelijk in beheer ij Natuurmonumenten. Met de boswachter van die organisatie is goed afgestemd welke plantensoorten er van nature in het gebied voorkomen. Natuurmonumenten is daarmee betrokken geweest bij het groenontwerp van het vakantiepark. 

De gronden die voor het vakantiepark zijn gebruikt waren oorspronkelijk landbouwpercelen. Daar is nu weinig meer van terug te zien. De natuur is weer helemaal teruggebracht in het ontwerp. Bijzonder voor een vakantiepark is dat er zelfs helemaal geen hekken zijn die een grens aangeven tussen vakantiepark en natuurgebied. Slechts enkele bordjes wijzen de wandelaar er op dat zij het vakantiepark betreden. De dieren uit het bos komen dus ook veel makkelijker op het recreatieterrein. Verder is het park autovrij, zodat ‘het geparkeerde blik’ de natuurlijke uitstraling niet te veel verstoort. 

Hoge bomen de grens

Südmeier wijst er op dat de hoge bomen langs de rand van het park de grens zijn van het vakantiegedeelte: “We hebben de bosrand gedund om de bestaande bomen ruimte te geven om door te groeien, de slechtere bomen eruit gehaald en daarmee een natuurlijker bosrand te kunnen maken t.o.v. de voormalige rechte akkerrand. Op het parkgedeelte staan ook nog enkele hogere bomen. Die hebben we zoveel mogelijk proberen te behouden. Naarmate de nieuw aangebrachte beplanting verder uitgroeit ga je steeds minder het onderscheid zien tussen vakantiepark en natuurgebied.”

Natuur om te (be)leven

Een van de uitgangspunten in het ontwerp is dat grote en kleine mensen het landschap ook echt kunnen beleven. Waar je in veel traditionele parken niet geacht wordt om van de paden af te gaan, is dat bij de inrichting van het Loonsche Land duidelijk anders. 

“De beplanting op de heuveltjes is bestand tegen betreding en we stimuleren het dat kinderen het landschap gebruiken om er in te spelen. Soms ontstaan er looppaadjes in het groen. Dat is niet erg. Op andere plekken is nog beplanting genoeg.” Legt Südmeier uit. Overigens blijkt nu al dat het naastgelegen bos de favoriete speelplek is voor kinderen. Südmeier: “Nee, daar hebben we eigenlijk weinig aan hoeven te ontwerpen. Er staan zelfs geen speeltoestellen. Toch zie je dat kinderen graag het bos intrekken. Daar slepen ze met takken en spelen hun eigen spel.”

Keuze voor speeltoestellen passend

De keuze van de speeltoestellen is ook passend gemaakt bij het concept ‘natuur beleven’. Er is vooral gebruik gemaakt van hout en vrijheid. Südmeier: “De speeltoestellen zijn zoveel mogelijk vrij te bespelen. Als je een schommel of glijbaan zou plaatsen, dan kun je daarop alleen schommelen of glijden. Wij wilden toestellen neerzetten waar kinderen zelf hun spel op kunnen verzinnen; net als dat gebeurt in een natuurlijke omgeving.”

Ook het water, dat een prominente plek heeft in dit ontwerp (diverse vennetjes) is op aangegeven plaatsen vrij toegankelijk. Südmeier: “Je ziet dat we zelfs speeltoestellen in het water hebben gezet. Dat is een open uitnodiging om daar te spelen. Je moet natuurlijk niet bang zijn voor natte voeten.” Voor zwemmen en duiken zijn de vennetjes vanwege de diepte niet geschikt. Ook over waterveiligheid is nagedacht. Het hele systeem van vennetjes heeft stromend water. Daarmee wordt het risico op hygiëneproblemen met het water beperkt. Het watersysteem is aangesloten op het waterzuiveringssysteem dat De Efteling zelf heeft ontwikkeld en ook in het themapark wordt gebruikt. 

Projectteam en organisatie

Het geheim van dit goed doordachte concept van een natuurlijk vakantiepark kan wel eens te maken hebben met de samenstelling van het projectteam. Er is bij De Efteling veel specifieke expertise aanwezig, want ook themapark De Efteling wordt als natuurpark beheerd en ingericht. 

Het projectteam voor het ontwerp van het Loonsche Land bestond uit 5 disciplines: 

• Een projectmanager, 
• een ontwerper, 
• een bouwkundig ontwerper, 
• een landschapsarchitect 
• en een ontwerpcoördinator.

Daarnaast werd er, voor specifieke zaken, ook nog een beroep gedaan op diverse andere deskundigen. 

Enkele bijzonderheden en details in het parkontwerp

• Kabels en leidingen lopen onder de halfverharding van de wandelpaden. Dat zorgt er voor dat men er bij onderhoud- en reparatiewerkzaamheden makkelijk bij kan. De Halfverharding is immers weer makkelijk te herstellen. 
• Naast het hotel is een tuin ingericht waar eetbare planten worden gekweekt. De oogst wordt weer gebruikt in de keukens van het vakantiepark. 
• Er is sprake van drie doelstellingen met de verlichting; de basisvoorziening is bedoeld voor veiligheid op de paden; dan zijn er nog de praktische lampen voor verlichting bij de vakantiewoningen; en tot slot worden er objecten aangelicht – vooral het hotel – die zorgen voor de sfeer. 
• De kleur van de bestrating en halfverharding matcht met de oorspronkelijke zandkleur die in dit gebied voorkomt. Voor de stenen op de terassen bij de vakantiewoningen is er zelfs gezocht naar een kleurmix die de glinstering van het zand goed weergeeft. 

Meer informatie: www.efteling.com