Het nieuwe normaal, je kunt best alvast beginnen…

Het nieuwe normaal, hoe zou dat er uit zien? Ik erger me een beetje aan de gebruikers van deze term, omdat zij er naar mijn idee van uitgaan dat het al een voldongen feit is. En daar weiger ik aan toe te geven, misschien wel omdat ik net gewend was aan het ‘oude’ normaal, wat dat dan ook precies moge inhouden. Maar toch kan ik er ook niet omheen, de wereld veranderd en dat is niet alleen maar tijdelijk door de corona crisis. Het troost me wel dat de wereld altijd wel aan het veranderen is, alleen niet zo schokkend en snel als nu.

We zitten er dus nog middenin, die crisis en we merken dagelijks wat een enorme gevolgen dat heeft. Sluiting, aanpassingen, weer sluiting en nog langer dicht, hoe moeten we dat volhouden en wanneer mogen we weer ‘normaal’ doen? En vooral, hoe moeten we straks verder. In de honderden, misschien wel duizenden nieuwberichten worden we prima op de hoogte gehouden van wat er gebeurt. En er zijn ook tientallen artikelen gewijd aan voorspellingen hoe het gaat worden. Lijstjes met tips te over en de vele consultancybureaus, brancheorganisaties en overheden staan in de rij om je van de beste adviezen te voorzien. Maar wie moet je geloven, waar kan je op vertrouwen en wat kan je zelf nu eigenlijk doen?

Bij al die twijfels is er één onderwerp waarvan we nu al kunnen zeggen dat het niet meer weg te denken is. Digitaal wordt (voor heel veel en steeds meer mensen) het nieuwe normaal. Nu moeten we ook wel, zo lang de winkels dicht zijn en we maar beperkt er op uit kunnen. Het is een geluk bij een ongeluk dat we zoveel met onze telefoon kunnen bestellen en thuis laten brengen. We doen dat massaal en de bezorgdiensten hebben nog nooit zo’n goede tijd gehad. Straks gaan we misschien wel weer een beetje op pad om producten en diensten te kopen, maar je zaken digitaal regelen gaat niet meer verdwijnen.

Ook de recreatie- en toerismesector moet daar vol op inspelen en flink in investeren. Het is onvermijdelijk om de relatie met de gast ook digitaal op te bouwen. Digitale dienstverlening is een nieuw vakgebied dat een brug moet slaan tussen communicatie en dienstverlening, die direct gelinkt is aan de gast en ICT, management en bestuur faciliterend op de achtergrond. Het ideaal is een totaal dienstverlening waarbinnen veel zaken digitaal kunnen, maar waarin ook ruimte blijft voor een persoonlijke benadering. Er wordt juist nu enorm veel ontwikkeld en je hoeft alleen maar om je heen te kijken – afkijken mag – om de beste kansen voor jezelf te selecteren en te verzilveren.

Maar dat is wat iedereen doet en dat is misschien wel niet genoeg. Je kunt er wel in vooroplopen, maar je niet echt mee onderscheiden. Dan moet je met vernieuwende concepten komen, waarin de componenten digitaal, veranderd gedrag na de crisis en innovatief stevig verankerd zijn. Het moet problemen oplossen en (sluimerende) wensen vervullen. Dat lukt alleen maar als je daar de tijd voor neemt en niet alleen maar noodverbanden aan het aanleggen bent of ad hoc oplossingen toepast.

Laatst was ik in gesprek met medewerkers van een evenementenbureau, die (eigenlijk) niets te doen hadden, want niets kon of mocht. Eén van de gespreksonderwerpen was crowd control bij de entree en hoe daar om te gaan met de 1,5 meter afstand. Mijn idee: geef iedereen zijn eigen ingang, dan heb je nergens last van. Natuurlijk is dat niet de ultieme oplossing, maar we merkten meteen in het gesprek dat er veel meer ruimte kwam voor allerlei alternatieve ideeën en oplossingsrichtingen, waarvan sommige echt nieuw voor het bedrijf en prima toepasbaar.

Er zijn vele manieren om in de gedachtewisselingen met elkaar gebruik te maken van de kracht van onze hersenen. We noemen dat creativiteitstechnieken en ik weet uit ervaring dat die kunnen helpen bij het stimuleren van je denkkracht en het openstaan voor nieuwe ideeën. Je moet het wel durven en niet meteen beginnen met ‘ja maar’ en andere puur rationele benaderingen, want dan kom je niet verder. Bedenk dat een idee nog geen oplossing is, maar je wel een stap dichterbij kan brengen.

Creativiteitsmethodieken dus. Voor mij is de definitie van creativiteit het lat en samenwerken van fantasie en verstand door het gebruik van creativiteit in een juist toegepast proces. Deze definitie geeft ook meteen de twee fasen aan, die daarbij horen. In de eerste fase fantasieën, dromen, onmogelijkheden, wilde ideeën, vooral om nieuwe invalshoeken en richtingen te verkennen. De tweede fase kenmerkt zich vooral door het vertalen van het voorgaande naar mogelijke oplossingen. Om dit proces op gang te brengen gebruik ik vaak methodieken die je aan het denken zetten.

In het hierboven genoemde voorbeeld maakte ik gebruik van één van de termen uit Osborn’s checklist, namelijk ‘omkeren’. In deze methodiek wordt gebruik gemaakt van vragen die van de deelnemers een andere kijk op het probleem eisen. Hulpmiddel hierbij is een negental gedwongen wijzigingen in de probleemstelling om nieuwe oplossingsrichtingen te genereren. Stel dat we het probleem veranderen, vergroten, verkleinen, aanpassen, herschikken, omkeren, vervangen, anders gebruiken of samenvoegen, wat zou er dan gebeuren?

Het zijn krachtige methodes om tot vernieuwing en innovatie te komen, mits de durf er is om eerst te fantaseren. De innovaties en vernieuwing die hard nodig is om klaar te zijn voor het ‘nieuwe normaal’ en zo onderscheidend te zijn dat de continuïteit van het bedrijf verzekerd is. En het kan op ieder moment van de dag met een willekeurige groep worden opgepakt. Maar het is ook een goede keuze om een professional in te schakelen, die het gehele proces begeleid en uitwerkt, waarbij de hoeveelheid ideeën en mogelijke oplossingen alleen maar groter zal zijn.

Laatste tip: als je er dan toch mee aan de slag gaat, zorg dan dat je de ideeën niet enkel in het gesprek naar voren laat komen, maar leg ze allemaal vast, zodat je er nog een keer op terug kunt kijken. Tegenwoordig kan dat natuurlijk allemaal digitaal en op afstand. Kijk bijvoorbeeld maar eens op https://en.linoit.com/.

Alleen maar registreren en je kunt gratis gebruik maken van je eigen canvas, maar ook anderen uitnodigen hier aan deel te nemen. Een brainstormsessie op afstand is dan snel georganiseerd. Maar als het weer mag na de corona, kan je natuurlijk ook weer gewoon bij elkaar gaan zitten. Maak dan gebruik van echte post its om zoveel mogelijk ideeën op papier te krijgen. Je kunt ze daarna gemakkelijk ordenen of combineren. In beide gevallen kan iedereen op heel eenvoudige wijze zijn aandeel in het resultaat leveren, alleen maar opschrijven.

Auteur: Max van Leeuwen