Duurzaamheidstrends in recreatie

Duurzaam (bn.; vgl. -zaam) 1 geschikt, bestemd om te duren, weinig vergankelijk, syn. bestendig: deze stof is zeer duurzaam; een duurzame herinnering; een duurzame vrede, die op hechte grondslagen rust; – zo min mogelijk grondstoffen verbruikend; gebruik makend van herwinbare bronnen: duurzame energie 2 lang aanhoudend, voor lange tijd, syn. gedurig: de vijand duurzaam het hoofd bieden; een duurzaam gebruik.

Dat lees ik als ik mijn Van Dale opensla bij het lemma duurzaam. In het Vroeg Middelnederlands Woordenboek kom je al het woord duurlijc tegen met de betekenis duurzaam.  Maar voor het allereerste gebruik van het woord duurzaam moet je terug naar 1636, In het Woordenboek der Nederlandsche Taal duikt daar het woord duurzaam op; een vermelding voor ‘lang goedblijvend, weinig aan slijtage of bederf onderhevig’.

Duurzaamheidtrends
Nieuwe ronde, nieuwe kansen! 2020 en 2021 waren rumoerige jaren met veel vallen en opstaan. Naar zoals het er nu uitziet zijn de meeste recreatiebedrijven toch in staat geweest overeind te blijven of weten op te staan na hun struikeling of val. Maar echt vooruitgegaan zijn we ook weer niet. Op enkele uitzonderingen na, draaide het in de meeste bedrijven toch vooral om het overeind houden van de operatie. Ik las onlangs dat dat op zich niet vreemd is. Ons lichaam doet hetzelfde. In stressvolle situaties gaat ons lichaam over op een modus waarop we weinig controle hebben. Het voortbestaan is in gevaar en dat is alles wat telt. Maar voor de lange termijn is deze survival-modus niet zo goed. Hoe pakken we ‘de groene draad’ weer op? We lichten hier 8 trends in duurzaam ondernemen uit.

Trend 1: Inclusie, diversiteit en ongelijkheid

Altijd een gevoelig onderwerp omdat de mensen die ‘er over gaan’ hier zelf vaak weinig last van hebben. Het gevoel hebben ergens bij te horen is een van de basisbehoeften van de mens. En ook het gevoel niet juist, of oneerlijk, te worden behandeld doet veel met onze eigen waarde en zelfbeeld.

Voor bedrijven is hier veel te winnen. Wanneer je wilt dat mensen samenwerken en het maximale uit zichzelf halen, dan zorg je als werkgever voor een omgeving waarin mensen zichzelf kunnen en durven te zijn.

Zo was ik was onlangs te gast in restaurant Droom! Bovenop de Baste, een duurzaam museum aan de Waalkade in Nijmegen. Hier werd in de bediening gebruik gemaakt van mensen met een psychische of lichamelijke beperking. De arbeidsvreugde die zijn toonden was zo aanstekelijk dat de alle bezoekers het lunchcafé met een glimlach op het gezicht verlieten.  

Trend 2: Gezondheid, vitaliteit en veiligheid

Hoort dit ook bij duurzaamheid? Een volmondig, ja! Juist in de recreatiesector maken de mensen, de gastheren en gastvrouwen het verschil. Veiligheid is vaak wel afgehecht vanuit regelgeving. Gezondheid en vitaliteit daar is nog een wereld te winnen. Dat gaat over wat er zich allemaal afspeelt in lichaam en geest. Over geluk, ontwikkeling en ontplooiing. En het mooie is, de oplossing ligt binnen jezelf als ondernemer. Het gaat vaak over persoonlijke aandacht, mensen zien en erkennen voor wie ze zijn, zoals jij dat zelf ook graag wilt.

Trend 3: CO2, Carbon footprint en decarbonisatie

Hier hebben we al vaak over geschreven in Recreatief Totaal. De meeste recreatieondernemers werken al jaren hard aan het terugdringen van de uitstoot. Hier geldt het adagium ‘meten is weten’. Tools als de Green Key helpen bij het in kaart brengen van de verbetermogelijkheden.

Trend 4: Hernieuwbare energie en energietransitie

Van recentere datum is de aandacht voor energie en energietransitie. Kort door de bocht samengevat als ‘We moeten van het gas af’. Feit is dat we afgelopen eeuw te afhankelijk zijn geworden van fossiele brandstoffen. En de voorraad hiervan raakt uitgeput. De afgelopen jaren zijn er gelukkig mooie alternatieven beschikbaar gekomen en deze worden steeds betaalbaarder. Denk aan zonnepanelen, windturbines, warmtewisselaars, et cetera.

Zogeheten ‘Green Deals’ tussen overheden, (recreatie)ondernemers en kennisinstituten maken het mogelijk om gezamenlijk grote (!) duurzame stappen te zetten. Neem eens contact op met jouw gemeente wat zij met jou samen kunnen doen.

Trend 5: Circulariteit, recycling en waste-management

Deze termen zullen de meeste recreatieondernemers bekend in de oren klinken. Veel bedrijven hebben hun milieustraten al hierop ingericht. Feitelijk komt het hierop neer dat je niet meer praat over afvalstoffen, maar over grondstoffen. En dan gaat er een hele (circulaire) wereld voor je open. Wat afval is voor de ene ondernemer, blijkt vaak een prima grondstof te zijn voor een ondernemer die actief is in een heel andere sector.

Trend 6: Duurzame bedrijfsvoering, inkoop en marketing en communicatie

Duurzaamheid wordt nog te vaak gezien als kostenpost en dat is zeker niet altijd terecht. Natuurlijk gaat de kost soms voor de baat uit, maar maatschappelijke verantwoord inkopen is typisch een thema waar met een kleine moeite groot resultaat behaald kan worden. Hierbij is het zaak je bij te laten staan door een partij die je voorziet van de juiste informatie en in contact kan brengen met de juiste mensen. En realiseer jezelf dat je zelf ook onderdeel bent van die keten. Alleen maar eisen stellen aan je toeleveranciers en zelf achteroverleunen is wel heel makkelijk.

Trend 7: Duurzaam leiderschap

Duurzaamheid heeft het tijdelijk even verloren van COVID. Stond duurzaamheid of MVO in 2019 nog in de top drie van mogelijke onderscheidende factoren van een bedrijf. Dit jaar is het thema afgezakt naar een zevende plek. En daarmee op hetzelfde niveau als in 2018.  (Bron: Berenschot)

In de food-sector staat duurzaamheid evenwel nog wél op plek één! Deze branche wordt gestimuleerd door de ‘vragende’ partij, de consument, en moet dus wel stappen nemen om duurzamer te worden. Horeca-gelegenheden zonder vegetarische opties op de kaart kom je dan ook bijna niet meer tegen. En ook in de verblijfsrecreatieve sector winnen de ‘push’-factoren het van de ‘pull’-factoren. De toerist zélf zoekt een groene, stressvrije omgeving, zonder lawaai- of milieuoverlast. En als de recreant een duurzame verblijfsomgeving zoekt, ben je als ondernemer wel gek als je daar niet op inspeelt.

Leidinggeven aan een duurzame organisatie vraagt vaak om een ander type leiderschap: organisaties waarbij de leiders zich meer dienend opstellen en de menselijke maat hanteren. Want als je de dingen doet die je altijd al deed, krijg je de dingen die je altijd al kreeg.  

Trend 8: Intuïtie en innerlijk kompas

Als er iets is wat door de jaren heen bewezen heeft duurzaam en toekomstbestendig te zijn, is dat vertrouwen op je intuïtie en je innerlijk kompas. In een complexe wereld met zoveel variabelen is dit vaak nog het enige waar je van op aan kunt. De bekende Israëlische historicus én futuroloog Yuval Noah Harari (waar o.a. Bill Gates, Mark Zuckerberg en Barack Obama zich door hebben laten inspireren) wijdt niet voor niets in zijn boek “21 lessen voor de 21^e eeuw” een hoofdstuk aan Boeddhistische principes.  Één van diens levenslessen luidt: “Wie zegt dat materiële welvaart gelukkig maakt, komt bedrogen uit” Zelf kiest Harari voor stilte-retraites om hieraan te ontsnappen en één te worden met de omgeving. Geheel eendachtig Boeddha’s meest duurzame advies: ‘Doe niets. Helemaal niets’.”

“Doe niets. Helemaal niets”

Bronvermelding: Voor dit artikel is informatie gebruikt uit “21 Lessen voor de 21^e eeuw” van Yuval Noah Harari en eerder verschenen artikelen van ‘Zinnige Zaken’, een sociale onderneming met het (groene) hart op de goede plaats, die als missie heeft 150.000 mensen te activeren op het vlak van duurzaam ondernemen.