Verluxing van de vakantieparken

De impact van de huidige veranderingen in de vakantieparkensector zijn enorm. We hebben te maken met verschuivingen in financiering en eigendomssituatie. Met ketenvorming en expansiedrift.

Een deel van het aanbod bevindt zich aan het eind van de levenscyclus en investeerders zien brood in vernieuwing. Tegelijkertijd spelen zaken als het duurzaamheidsvraagstuk in de komende energietransitie. Ook eist de consument een steeds hogere luxe standaard met meer leefruimte of hij zoekt juist een unieke belevenis in bijzondere verblijfsaccommodaties. Dit alles heeft tevens zijn weerslag op de toeleveranciers aan deze sector die een miljardenindustrie bedienen. Wat staat ons de komende jaren te wachten? Voor leveranciers in toerisme, vrijetijd en real estate is het dan ook van belang om te begrijpen hoe de markt in elkaar steekt en waar zich de beslissers bevinden in deze booming business.

Inzicht in verschuivingen

Het zal u niet ontgaan zijn; de trend van ketenvorming in de vakantieparkensector in Europa en vooral in Nederland. Overnames zijn aan de orde van de dag en zelfs in de landelijke media valt steeds vaker de term ‘Roompotisering’. Vele individuele parken en reeds bestaande ketens sluiten zich aan bij een grote keten of worden volledig overgenomen. Aan het begin van deze eeuw werd Center Parcs (het voormalige Sporthuis Centrum en tevens grondlegger van dit typische Hollandse exportproduct) onderdeel van Pierre et Vacances, een Frans beursgenoteerd bedrijf en uitbater van vakantiedomeinen in Europa. Ook de andere marktleiders in Nederland, Roompot Vakanties en Landal GreenParks, hebben intussen buitenlandse eigenaars die maar blijven investeren in het toevoegen van vakantieparken op A-locaties, in binnen- en buitenland. Gewilde overnamekandidaten zijn kleine, opkomende ‘labels’, vaak kleinschalig en zich onderscheidend van de grote ketens. Qurios Holiday Retreats is zo’n voorbeeld van een opkomende keten in Nederland die inmiddels onder de vlag van Roompot Vakanties opereert. Opvallend is overigens dat er naast overnames ook veel nieuw gebouwd wordt door de grote spelers. En dan is er uiteraard nog het grote nieuws uit de sector over de voorgenomen overname van Landal door Roompot.

Middelgrote ketens, zoals TopParken en EuroParcs (dat intussen ook al DroomParken heeft overgenomen) uiten hun expansiedrift door gedateerde of verliesgevende campings en chaletparks over te nemen en deze binnen afzienbare tijd te transformeren in luxe vakantieresorts. De overgenomen parken liggen grotendeels in Nederland, maar steeds vaker wordt ook buiten de landsgrenzen overgenomen. Zo speelt EuroParcs haar troeven uit door nu al op grote schaal campings in Oostenrijk op te kopen. Hierbij worden de accommodaties op de getransformeerde parken direct uitgepond met een rendementsbelofte van 5-7%. Overigens is gegarandeerd rendement een uitstervend fenomeen. Op de laatste Second Home Beurs viel op dat geen van de bekende ketens nog een vast rendement belooft bij de aankoop van een vakantiewoning. Een teken aan de wand wat betreft de vraag of de markt niet oververhit dreigt te raken door het grote aanbod? Voorlopig komt er echter nog geen einde aan de expansiedrift, gezien de opkomende marketen zoals Hongarije, Tsjechië en Polen die door toegenomen welvaart nog voor autonome groei zorgen.

Er verschijnen ook nieuwe ketenorganisaties ten tonele zoals Dutchen (2010), Vrijrijck Vakantieparken (2012), Oasis (2013), het intussen dus al overgenomen Qurios Holiday Retreats (2016) en recente nieuwkomer MarinaParken (2021) die zich positioneren met kleinschalige en (zeer) luxueuze parken in een risicospreidende eigendomsconstructie. Deze jonge ketens zetten zich in de markt als touroperator en, in sommige gevallen, als ontwikkelaar waarmee ze willen verbreden zoals Landal Greenparks, Center Parcs en Roompot Vakanties. Door de verschuiving van de financiering krijgen zij kans mee te doen in de huidige tweede woning-gekte, met een extra golf aan nieuwbouw tot gevolg. Ook kleinere ketens die zich richten op een niche weten een marktaandeel te behalen. Kijk bijvoorbeeld naar het nieuwe Glamp Outdoor Camp, intussen al bestaand uit zeven locaties. Met een festivalprogrammering in een natuurlijke omgeving richten zij zich op een short stay. Wel is een dergelijk onderscheidend vermogen, gecombineerd met relatief kleinschalige en efficiënte bedrijfsvoering benodigd om zich te wapenen tegen de schaalvoordelen van grotere ketens.

Er zijn ook (nog?) familiebedrijven actief die het totale vastgoed in eigen beheer exploiteren. Zowaar een unicum (geworden) in deze sector van het grote geld. Zo exploiteert het familiebedrijf Molecaten in Nederland, Frankrijk en Afrika zeer uiteenlopende vakantieparken en is de Oostappen groep actief in Nederland, België en Duitsland.

Effect op de complete markt: ook op de toeleverancier!

De afgelopen jaren werd duidelijk dat het amper meer mogelijk is om de binnenlandse vakantieparkensector goed in kaart te brengen, zonder daarbij in te gaan op internationale ontwikkelingen. Dit heeft uiteindelijk geleid tot dit onderzoek specifiek over vakantieparkenketens in heel Europa. Als trendwatcher en leisure-expert ging ik de laatste jaren al geregeld in op het effect van de ketenvorming op de complete markt. Ik zeg bewust ‘complete markt’, want de invloed van de huidige ontwikkelingen reikt natuurlijk veel verder dan alleen de accommodatiebedrijven en de touroperators! Binnenkort komt Pleisureworld met een vernieuwd brancherapport over de inventarisatie van vakantieparkketens in Nederland en Europa. Vakantieparken zijn booming business. Toeleveranciers in recreatie bedienen een miljardenindustrie! Dit rapport geeft u waardevolle inzichten in de opmars van de vakantieparkenketens in Nederland & Europa.