“Voorspellen is lastig, vooral als het over de toekomst gaat”

Banken en andere geldverstrekkers hebben afgelopen jaar hun investeringsadviezen  voor de toeristische sector bijgesteld. Waren zij aanvankelijk  nog pessimistisch, inmiddels mag gezegd worden dat de seinen  op groen staan. Hierbij is er wel sprake van grote verschillen tussen de  verschillende deelsectoren. Waar bijvoorbeeld voor groepsaccommodaties  en de bruine vloot nog weinig licht aan de horizon gloort, herstellen  campings en bungalowparken sneller dan verwacht en wordt door  investeerders alweer een groei van 5% verwacht ten opzichte van 2019. 

Jos Klerx, sectormanger Horeca, Recreatie  en Toerisme bij de Rabobank stelt dat de  Nederlandse vakantieparken en campings  vrij goed door de crisis zijn gekomen. “De  hele vrijetijdseconomie staat onder druk  door de effecten van de coronapandemie,  maar het binnenlands toerisme bloeit,  hoewel buitenlandse gasten zeker gemist  worden, vooral in de schouderseizoenen.”

Sinds afgelopen zomer is er sprake van een  grotere binnenlandse vraag. Deze hogere  vraag (+20%) in combinatie met hogere  tarieven (en steunmaatregelen) heeft ervoor  gezorgd dat de schade over afgelopen jaar  enigszins beperkt bleef. Voor de zomer 2021  verwacht de econoom van de Rabobank  eenzelfde ontwikkeling, waarbij vooral  gasten uit Nederland zullen zorgen voor volle  parken. De onzekerheid of ook buitenlandse  gasten weer Nederland gaan bezoeken heeft  met name een impact op de bezettingsgraden  in het schouderseizoen. Voor de tweede  helft van het jaar verwacht Klerx evenwel  herstel van het toerisme uit de buurlanden,  wat zal bijdragen aan het herstel van de hele  vrijetijdssector. Door deze ontwikkelingen is  hij positief over de sector.

“Over 2021 verwacht de Rabobank  een groei van vijf procent ten  opzichte van 2019” 

Wat wel genoemd moet worden is dat parken  die op basis van hun activiteitenniveau  (grote centrumvoorzieningen) een onderscheidend  vermogen hebben, meer hinder  ondervinden doordat zij niet het ‘product’  kunnen bieden dat de gast verwacht. Dit zet  op dit moment de tarieven onder druk. Een  volledig herstel voor dit type vakantiepark  zal plaatsvinden op het moment dat maatregelen  zo versoepeld worden dat activiteiten  weer volledig uitgevoerd kunnen worden.

Aantal overnachtingen groeit harder dan aanbod

In de verblijfsrecreatie zien we een opvallende  ontwikkeling. Zo daalde het aantal  slaapplaatsen op campings sinds 2012 met  ongeveer 15 procent, maar nam het aantal  slaapplaatsen op vakantieparken juist met  ruim 20 procent toe. Dit kan worden toegeschreven  aan de trend dat de consument  een luxer product wenst. Voor investeerders  een interessante ontwikkeling. Hoewel het  aantal slaapplaatsen op campings afneemt,  is opvallend genoeg het aantal overnachtingen  ongeveer gelijk gebleven. Op vakantieparken  steeg het aantal overnachtingen met  35 procent, dit is sneller dan de ontwikkeling  van het aantal slaapplaatsen, waardoor de  gemiddelde bezettingsgraad van de parken  de afgelopen jaren is gestegen. 

Door de ontwikkeling van nieuwe vakantieparken  zal het aantal slaapplaatsen op  vakantieparken de komende jaren verder  toenemen. Deze groei zal in eerste instantie  voor het hoogseizoen een beperkt effect  hebben op bestaande exploitaties, doordat  in het hoogseizoen de vraag vaak het  aanbod overstijgt. Wel is de verwachting dat  een snelle toename van het aanbod, vooral  in het achterland, kan leiden tot een druk op  de tarieven in het schouderseizoen.

Minder faillissementen

Wat verder opvalt is dat er minder faillissementen  zijn dan aanvankelijk verwacht.  Dit heeft drie oorzaken: 

1. Bedrijfsbeëindiging in plaats van faillissement 

2. Financiële overheidssteun 

3. Veel bedrijven zijn flexibeler geworden  waardoor ze sneller kunnen op- en  afschalen. 

Uit de eerdere financiële crisis blijkt dat het  risico op faillissement in de horeca relatief  laag is. Doordat er doorgaans weinig kapitaalgoederen  zijn, is het relatief eenvoudig  om het bedrijf zelf ‘geordend’ te beëindigen.  De horecabedrijven die afgelopen jaar  gestopt zijn, zijn veelal bedrijven zonder  personeel. Zorgelijk blijft dat de schuldenlast  naar overheid en banken toe fors is toegenomen.  Voor de horeca bedraagt deze  stijging zelfs 50%. 

Samenvoegingen in de sector zetten door

De afgelopen jaren werd de markt voor verblijfsrecreatie  gekenmerkt door consolidatie.  Dit zien we terug bij zowel campings als  vakantieparken. Internationale partijen en  nationale aanbieders zien de kansen in deze  markt. Dat de samenvoegingen doorzetten  is een logisch gevolg van de schaaleconomie.  De sector is een kapitaalintensieve sector  als het gaat om ontwikkeling, onderhoud  en investeringen. Ook zien we dat opvolging  binnen de familie niet altijd tot de mogelijkheden  behoort. Door deze ontwikkelingen  mag verwacht worden dat de samenvoeging  de komende jaren zal aanhouden. De  uitdaging is om een divers en eigentijds  vakantiepark te houden en tegelijkertijd te  voorzien in de vraag van de gast.

Verduurzamen is een maatschappelijke verplichting

Bij verduurzamen van parken mag inmiddels  niet meer gesproken worden van een  trend. Dit is anno 2021 een maatschappelijke  verplichting. De uitdagingen per park zijn  uiteraard verschillend. Zo moeten parken  met veel vastgoed en grote centrumvoorzieningen  anders verduurzamen dan een  park met beperkt vastgoed. Hetzelfde geldt  voor parken die verouderd zijn of in gedeeld  eigendom. Maar dat dit komende jaren extra  aandacht vraagt zal duidelijk zijn.  Klerx geeft een treffend voorbeeld. “Steeds  vaker zal een gast arriveren in een elektrische  auto. Op dit moment kan dit nog  verkocht worden als premium optie, door  bijvoorbeeld bij de locatie een privé laadpaal  aan te bieden. Maar in de nabije toekomst  wordt investeren in laadpalen wordt echt  noodzakelijk.”

Voor sommige banken geldt inmiddels al dat  zijn niet meer beleggen of investeren in toeristische  activiteiten die dieren of hun habitat  verstoren of schaden, maar voor allen geldt  dat duurzaamheid een integraal onderdeel  van hun portfolio is.

Bronnen:
kennisdossiers toerisme/recreatie
ING, ABN-AMRO & Rabobank